BELL’S PALSY
Bs Hoàng Chí Tâm
* Định nghĩa:
+ Liệt Bell, đó là tình trạng yếu và liệt một bên mặt. Bell's Palsy: Facial Droop
* Nguyên nhân:
+ Nguyên nhân không rõ ràng. Tình trạng này được nghi là do dây thần kinh mặt bị kích thích và trở nên phù do viêm. Khi dây thần kinh này xuyên qua lỗ hẹp ở sọ, nó bị chèn ép và gây ra những triệu chứng. Một số bác sỹ tin là do nhiễm virus Herpes. Chấn thương mặt hoặc đầu, những khối u, đột quị, áp xe, nhiếm HIV, bệnh lý tự miễn, sử dụng thuốc như hóa liệu pháp, bệnh lý di truyên, hoặc những vấn đề y khoa khác cũng có thể gây liệt dây thần kinh mặt.
* Những yếu tố nguy cơ:
+ Những thành viên gia đình có liệt Bell
+ Phụ nữ mang thai
+ Đái tháo đường
+ Cảm hoặc cúm
+ Hệ miễn dịch bị suy giảm
+ Tuổi tác
+ Hút thuốc lá
+ Tăng huyết áp
+ Nhiễm trùng tai
+ Nhiễm HIV
+ Chấn thương đầu mặt
+ Bệnh sử ung thư
* Triệu chứng:
+ Những triệu chứng của liệt Bell có thể xảy ra đột ngột hoặc tăng dần trong một vài ngày. Những triệu chứng đầu tiên có thể bao gồm:
· Đau sau tai xảy ra trước khi yếu và liệt
· Trong tai có tiếng reo
· Sốt nhẹ
· Khả năng nghe bị ảnh hưởng nhẹ
+ Những triệu chứng đầy đủ của liệt Bell gồm:
Yếu hoặc liệt mặt:
· Xảy ra một bên
· Da trán nhẵn
· Không có khả năng cười
· Dị cảm trước khi yếu liệt xảy ra
· Méo miệng
· Chảy nước bọt
· Chảy nước mắt
· Không có khả năng nhắm mắt mà điều này có thể dẫn đến:
o Mắt đỏ và khô
o Loét giác mạc
o Nhiễm trùng
o Có thể phải khoét mắt
· Khô mắt
· Vị giác bị tổn thương
· Đau tai
· Nói ngọng
* Chẩn đoán:
Bác sỹ sẽ hỏi về những triệu chứng và bệnh sử y khoa, và thực hiện khám
Những thử nghiệm khác có thể gồm:
· Đo thính lực: để xem có tổn thương phối hợp dây VIII, tai trong hoặc hệ thống nghe
· Thử nghiệm thăng bằng: có liên quan đến những thần kinh thăng bằng hay không
· Lumbar puncture: loại trừ viêm màng não, những rối loạn tự miễn hoặc ung thư di căn.
· Đo khả năng sản xuất nước mắt
· Chụp CT hoặc MRI tìm tổn thương gây ảnh hưởng thần kinh mặt.
· Thử nghiệm kích thích bằng điện: để biết thần kinh mặt bị tổn thương nghiêm trọng đến mức nào.
· Sinh hóa máu: đái tháo đường, HIV, bệnh Lyme
* Điều trị:
+ Trong hầu hết các trường hợp, những triệu chứng mất trong vài tuần mà không cần điều trị. Có nhiều trường hợp liệt Bell hồi phục hoàn toàn sau một vài tháng.
+ Bảo vệ nhãn cầu là quan trọng, bởi vì bệnh nhân không có khả năng chớp mắt. Nếu nguyên nhân rõ ràng cần được điều trị. Tuy nhiên đối với một số bệnh nhân những triệu chứng này chẳng bao giờ mất.
+ Sau đây là một số cách điều trị liệt Bell:
Thuốc:
· Corticosteroid hoặc NSAIDs để giảm viêm và đau
· Những nghiên cứu gần đây cho thấy rằng steroids như là prednisolone có thể cải thiện rõ sự hồi phục hoàn toàn trong liệt Bell
Phẫu thuật: Một số bác sỹ cố gắng phẫu thuật để làm giảm chèn ép thần kinh bằng cách lấy một phần xương. Nếu mi mắt không nhắm được, phẫu thuật lên mí mắt có thể được cân nhắc.
Tự chăm sóc: bệnh nhân có thể cần nhỏ nước mắt nhân tạo vào mắt. Mắt này có thể được băng khi ngủ để tránh khô mắt. Xoa bóp cơ mặt bị yếu có thể mang lại lợi ích.
